Həm qadınların, həm də kişilərin ümumi problemlərindən biri saç tökülməsidir. Bu problemdən əziyyət çəkənləri narahat edən suallardan en başda gələnləri: “Saçlarım niyə tökülür?”, “Saç tökülməsinə nə xeyirdir?”.

Saç tökülməsinin müxtəlif səbəbləri ola bilər. Bunları mövsüm dəyişiklikləri, genetik faktorlar, dəmir çatışmazlığı, hormon problemləri, dəri problemləri, vitamin-mineral çatışmazlıqları və qidalanma kimi saya bilərik.

Əgər siz də normaldan daha çox saç tökülməsi yaşayırsınızsa, saç tökülməsi, halsızlıq və ya cansızlıq hiss edirsinizsə, bunun səbəbini öyrənmək üçün əvvəlcə həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz.

Digər tərəfdən, saç tökülməsi sağalmaz bir problem deyil. Qidalandırıcı maddələrdən faydalanaraq saç tökülməsinin qarşısını almaq və azaltmaq mümkündür.

Saç tökülməsinə səbəb olan şeyləri, kişilərdə və qadınlarda saç tökülməsinə nəyin yaxşı olduğunu birlikdə araşdıraq.

Yalnız müəyyən nahiyələrdə tökülmə varsa...

Səbəbindən asılı olmayaraq saç tökülməsinin qarşısı alına bilər, lakin itirilmiş saçları geri qaytarmaq həmişə mümkün olmur. Məsələn, bədəndə dəmir çatışmazlığı və ya qan azlığından yaranan saç tökülməsini dayandırmaq asandır və belə hallarda onu bərpa etmək mümkündür. Qalxanabənzər vəz və baş dərisi göbələk infeksiyaları kimi səbəblərdən ötəri tökülmələrin də qarşısını almaq və bərpa etmək olar. Ancaq saç köklərini məhv edən bəzi dəri xəstəliklərində sağalma yoxdur.

Saç tökülməsi normaldan fərqli olaraq yalnız müəyyən nahiyələrdə cəmləşərsə, hamamda və yastıqda tökülən saçların miqdarı artarsa, bu tökülmə 3 ayı keçərsə və hər dəfə əlimizi atdığımızda 3-4 tel. saç görünsə, mütləq həkimə getməlisiniz. Mövsümi tökülmələr adlanan ritmik tökülmələr də var. Şimal yarımkürəsi ölkələrində bu dağılmalar payızda yaşanır. Adətən 2-3 ayda bitir. Bu müddət uzanırsa, həkimə müraciət etmək faydalıdır.

Saç tökülməsinə səbəb nədir?

Yuxarıda qısaca qeyd etdiyimiz kimi, saç tökülməsinin tək bir səbəbi yoxdur. Birdən çox səbəb saç tökülməsinə səbəb ola bilər. Saçlarımızın orta ömrü 2-6 ildir. Bu müddətin sonunda onlar öz həyat dövrlərini tamamlayır və tökürlər. Başqa probləm olmasa, yenə çıxacaqlar. Tökülmə normal insanlarda gündə 100-150 saç teli kimi qəbul edilir. Hər hansı bir qeyri-adi saç tökülməsi görsəniz, səbəbini öyrənmək üçün bir dermatoloqa müraciət edin. Saç tökülməsi probleminizin altında dəmir çatışmazlığından tiroid hormon pozğunluğuna qədər bir çox xəstəlik yata bilər.

• Dəmir çatışmazlığı və anemiya saç tökülməsinin ən böyük səbəblərindən biridir. Daha çox dəmir tərkibli qidalar qəbul etməklə bu problemin qarşısını almaq olar.
• Stress başqa bir səbəbdir. Uzun müddət stres altında olsanız, travma keçirmisinizsə, 3-6 aylıq bir müddətdən sonra saçlarınızın tez töküldüyünü fərq edə bilərsiniz.
• Genetik faktorlar da rol oynayır. İstər kişi, istərsə də qadın, ailənizdə saç tökülməsinə meyl varsa, görünmə ehtimalı kifayət qədər yüksəkdir.
• Saçlarınız protein çatışmazlığı səbəbindən tökülə bilər. Kifayət qədər zülal almadığınız zaman, bədən bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq üçün saç böyüməsini dayandıra bilər.
• Qalxanabənzər vəz kifayət qədər işləmirsə və kifayət qədər hormon pompalamırsa, bu, saç tökülməsi kimi problemlərə səbəb ola bilər.
• B vitamini çatışmazlığı və ya həddindən artıq A vitamini qəbulu da saç tökülməsinə səbəb ola bilər.
• Çox tez-tez edilməmək şərti ilə boya saçlara zərər verməz. Ancaq tez-tez tətbiq olunan perma və ya fen saç kökünə zərər verə bilər. Saçları çox sıx toplamaq da baş dərisini aşağı salaraq qalıcı itkilərə səbəb ola bilər.
• Kifayət qədər yuxu yatın. Yuxusuzluq saç tökülməsinin səbəblərindən biridir.

Saç tökülməsinə nə kömək edir?

Saç tökülməsinə gəlincə, ilk işiniz kimyəvi maddələrə müraciət etmək olmamalıdır. Bazarda saç tökülməsinə yaxşı təsir edən şampun növləri olmasına baxmayaraq, saç tökülməsinin qarşısını almaq və azaltmaq üçün bir çox təbii qida və maskalar vardır.

Gəlin saç tökülməsinə yaxşı təsir edən qidalarla tanış olaq...

İspanaq, pazı, arugula kimi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
Saç tökülməsinin ən böyük səbəblərindən biri kimi dəmir çatışmazlığını göstərdik. Buna görə də, tərkibində yüksək dəmir olan yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər (ispanaq, arugula, pazı, cəfəri, nanə) buna görə saç tökülməsinə qarşı ən təsirli tədbir ola bilər.

Çünki dəmir çatışmazlığı qanda oksigen səviyyəsini aşağı salır və bu da oksigenin saç köklərinə qeyri-kafi nəqlinə gətirib çıxarır.

Portağal, qreyfrut, qarpız, çiyələk kimi tərkibində C vitamini olan meyvələr
C vitamini baxımından güclü olan meyvələr immunitet sistemini gücləndirməklə yanaşı, günəş və hava çirkliliyi kimi saçlara zərər verən faktorlardan ən az təsirlənməyimizə kömək edir.

Buna görə də C vitamini ilə zəngin olan meyvələrdən istifadə etmək saç tökülməsinə də xeyirlidir.

Qoz və fındıq kimi çərəzlər
E vitamini saçların təbii  uzanması üçün lazım olan vitaminlərdən biridir. Buna görə də E vitamini ilə zəngin olan qoz, fındıq, badam kimi quru çərəzlər saçın sağlamlığı üçün çox faydalıdır.

Xüsusilə yod baxımından zəngin olan fıstıq, saç tökülməsinin səbəblərindən biri olan qalxanabənzər vəz problemlərinin qarşısını aldığı üçün istehlak edilməsi çox faydalıdır.

Dəniz məhsulları, xüsusən də balıq
Sink saç köklərini gücləndirir və hormonları tənzimləyir. Bu səbəbdən tərkibində sink olan balıqlar və midye, karides kimi dəniz məhsulları da saç tökülməsinin qarşısını alır.

Qatıq
Tərkibində kalsium və zülal olan qatıq da saçların uzanmasına kömək edir və saç köklərini qidalandırır.

Toyuq və hinduşka kimi protein mənbələri
Zülal çatışmazlığının da saç tökülməsinə səbəb olduğunu qeyd etdik. Keyfiyyətli zülal qaynağı olan toyuq və hinduşka kimi qidalar saç tökülməsi baxımından da sağlamlığınıza fayda verəcək.

lobya
Heyvan zülalını qəbul etmək istəmirsinizsə, zülal qaynağı olan lobya da saç problemlərinizdə sizə kömək edəcək.

kök
A vitamini mənbəyi olan yerkökü saç sağlamlığı ilə yanaşı göz sağlamlığı üçün də əvəzolunmaz qidadır. Saç dərisini qoruyan və sağlam saç köklərinə sahib olmağınıza imkan verən kök saç tökülməsinə də mükəmməl uyğun gəlir.

sarımsaq
Saç dərisini toksinlərdən təmizləyən və baş dərisinə yaxın nahiyələrdə qan dövranını artıran sarımsaq saç tökülməsinə qarşı mübarizə aparır və yeni saçların çıxmasına kömək edir. Saç toxumasını və saç köklərini gücləndirən sarımsağın bu xüsusiyyətlərindən faydalanmaq üçün onu müxtəlif qarışıqlarda istifadə edərək saç dərinizə nüfuz etməsini təmin etməlisiniz.

soğan
Bu baxımdan sarımsağa bənzər başqa bir qida soğandır. Soğanın tərkibindəki kükürd baş dərisində qan dövranını sürətləndirir və yeni saçların uzanması üçün lazım olan kollagenin istehsalını artırır. Soğanı sarımsaq kimi müxtəlif qarışıqlarda istifadə edərək istehlak etməlisiniz.