Smartfon və planşet sənayesi gündən-günə inkişaf etməyə davam edir. Bu istiqamətdə bu qurğular üçün hazırlanmış əməliyyat sistemləri inkişaf etməyə davam edir. Android və iOS bu gün ən çox istifadə edilən mobil əməliyyat sistemləridir. Bu səbəbdən texnologiya istifadəçiləri həm də Android və ya iOS olmaları mövzusunda tərəddüd içərisindədirlər.

 

Bizdə sizlər üçün  Android və ya iOS mu sualına cavab tapmağa  çalışacağıq. Biz sizin üçün hər iki əməliyyat sistemini ətraflı araşdıracağıq. Beləliklə, Android və ya iOS-u üstünlükləri və mənfi cəhətləri ilə müqayisə etməyə çalışacağıq. İndi hər iki əməliyyat sisteminə daha yaxından nəzər salaq.

 

Android nədir?

Bu gün istehsal edilən bir çox smartfon və planşet modeli istifadəçilərini əməliyyat sistemi hissəsində Android ilə qarşılayır. Buna görə də, dünyanın əksər smartfon və planşet istifadəçiləri Android-dən istifadə edir. Bununla belə, istifadəçilərin istifadə etdikləri əməliyyat sistemi haqqında kifayət qədər məlumatı olmaya bilər. Buna görə də Android-in nə olduğu ilə maraqlanan texnologiya istifadəçiləri də var.

2000-ci ildən telefon sənayesi böyük inkişaf nümayiş etdirdi. İlk növbədə sensor ekranlı telefonlar geniş yayılmağa başladı. Daha sonra smartfonlar texnologiya istifadəçiləri ilə görüşüb. Smartfonların inkişaf prosesi ilə yanaşı telefonlar üçün hazırlanmış əməliyyat sistemləri baxımından da ciddi irəliləyişlər əldə olunub.

 

Android-in inkişaf prosesi 2003-cü ilə dayanır. Bu zaman müxtəlif şirkətlər və tərtibatçılar Android-in əsasını qoymağa başladılar. Lakin 2007-ci ildə Google-un rəhbərlik etdiyi konsorsium yeni açıq mənbəli mobil əməliyyat sistemi üzərində işləməyə başladı. Layihədə iştirak edən şirkətlər, xüsusilə Google, bu əməliyyat sisteminin təkcə telefonlar üçün deyil, həm də planşetlər üçün uyğun olmasını hədəfləyirdi. Əslində konsorsiumun bu gün hədəfinə çatdığını deyə bilərik.

Android ilk dəfə 2008-ci ildə buraxılan T-Mobile G1 kimi tanınan HTC Dream ilə istifadəçilərlə görüşdü. Bu tarixdən bəri texnologiya tərtibatçıları Android-i sürətlə inkişaf etdirdilər. Beləliklə, Android qısa müddətdə bir çox smartfon və planşetlərdə istifadə olunan əməliyyat sisteminə çevrildi. Əslində, layihənin icraçı direktoru olan Google əməliyyat sistemindən istifadəni populyarlaşdırmaq üçün texnologiya istehsalçıları ilə ortaq şəkildə istehsal etdiyi Nexus smartfon seriyasını satışa çıxarmaq qərarına gəlib.

 

Google Android-in ilk versiyasından əməliyyat sisteminin versiyalarına ad verməyi məqsədəuyğun hesab edib. Beləliklə, şirkət həm əməliyyat sisteminin versiyaları arasında çaşqınlığın qarşısını alıb, həm də texnologiya istifadəçilərinin diqqətini cəlb etməyi bacarıb. Android bu gün əksər smartfon və planşet istifadəçilərinin istifadə etdiyi əməliyyat sisteminə çevrilib.

 

Android-in üstünlükləri nələrdir

Android və ya iOS-u müqayisə etməzdən əvvəl əməliyyat sistemlərinin bütün xüsusiyyətlərini mənimsəmək lazımdır. Buna görə də biz Android-in istifadəçilərinə təqdim etdiyi üstünlükləri daha yaxından nəzərdən keçirək. Beləliklə, biz Android və ya iOS-un daha dəqiq müqayisəsini apara biləcəyik.

Android-in ən böyük üstünlüyü onun açıq mənbə olmasıdır. Android-i inkişaf etdirərkən, Google və digər texnologiya tərtibatçıları açıq mənbəli əməliyyat sistemini inkişaf etdirməyi hədəflədilər. Beləliklə, üçüncü tərəf tərtibatçıları Android üçün proqramları asanlıqla inkişaf etdirə bilərlər. Hətta Android istifadəçiləri də açıq mənbəli əməliyyat sistemindən istifadə etdikləri üçün interfeyslərini istədikləri kimi fərdiləşdirmək imkanına malikdirlər.

 

Bundan əlavə, Android Google tərəfindən dəstəklənən əməliyyat sistemidir. Buna görə də, Google daxilindəki demək olar ki, bütün xidmətlər Android istifadəçiləri üçün əlçatandır. Beləliklə, Android istifadəçiləri Google-un müxtəlif xidmətlərindən rahatlıqla faydalanmaq imkanı əldə edirlər.

Google Play Store proqram tərtibatçılarına sərhədsiz imkanlar təklif edir.  Bundan əlavə, açıq mənbəli Android üçün proqramlar hazırlamaq və dərc etmək çox asandır. Bu yolla Android istifadəçiləri proqram mağazası vasitəsilə çoxlu sayda proqrama daxil ola bilirlər.

Android-in açıq mənbə olması və Google tərəfindən dəstəklənməsi bir çox texnologiya istehsalçılarına Android-dən istifadə etməyə imkan verir. Beləliklə, texnologiya bazarındakı əksər smartfon və planşet modellərinin əməliyyat sistemi hissəsində Android var.

 

 

Androidin Dezavantajları Nələrdir

Demək olar ki, bütün əməliyyat sistemləri kimi, Android-in də bəzi çatışmazlıqları var. iOS və ya Android-i müqayisə etmək üçün bu çatışmazlıqları daha yaxından nəzərdən keçirməliyik. Beləliklə, Android-dən istifadə edərkən hansı problemlərlə qarşılaşa biləcəyiniz barədə fikir sahibi ola bilərsiniz.

Android ilə işləyən smartfonlar müəyyən müddətdən sonra öz performansını ciddi şəkildə itirirlər. Çünki xüsusilə yeni Android versiyaları stabil işləmək üçün müəyyən səviyyədən yuxarı avadanlıq tələb edir. Texnologiya istehsalçıları bu gün istehsal etdikləri smartfonları bu vəziyyətə uyğun olaraq istehsal edirlər. Bununla belə, köhnə nəsil smartfonlarda Android-in strukturuna görə yavaşlamalar baş verə bilər.

 

Bundan əlavə, qeyd etdiyimiz kimi, Google proqram bazarında tərtibatçılar üçün çox çevik olmağa çalışır. Şirkət bu yaxınlarda təhlükəsizlik üçün bəzi proqram kateqoriyalarını bazardan çıxarıb. Bununla belə, Google Play Store-da cihazlara zərər verə biləcək proqramların sayı hələ də çoxdur. Google Play Store-a əlavə edilmiş hər bir proqramı viruslar üçün skan edir. Ancaq zərərli proqramlar reklamlar vasitəsilə smart cihaz istifadəçilərinə zərər verə bilər.

Bundan əlavə, əgər siz proqram tərtibatçısısınızsa, Android-də tətbiqinizi ön plana çıxartmaq çox çətin ola bilər. Çünki Google Play Store-da bir çox proqramın olması proqramlar arasında rəqabəti çətinləşdirir. Özünü sübut etmiş proqramlar yüksək səviyyədə yüklənərkən, yeni hazırlanmış tətbiqlərin diqqəti cəlb etməsi çox çətinola bilər.

 

iOS nədir?

Apple dünyanın ən böyük texnologiya istehsalçılarından biri kimi seçilir. Şirkət uzun müddətdir ki, müxtəlif kateqoriyalarda, xüsusən də smartfonlarda xidmətini davam etdirir. Apple ümumiyyətlə istehsal etdiyi cihazlarda özünün  xidmətlərini istifadəçilərinə təqdim etməyə üstünlük verir. Yən iOS, Apple tərəfindən hazırlanmış bir əməliyyat sistemidir.

2007-ci ildə Apple ilk nəsil iPhone modelini istifadəçilərinə təqdim etdi. Şirkət cihazın hazırlanması zamanı əməliyyat sisteminə böyük əhəmiyyət verib. Steve Jobs inkişaf etdirilən əməliyyat sisteminin mühəndislik mobil əməliyyat sisteminin möcüzəsi olmasını hədəflədi. Bu istiqamətdə Apple mühəndisləri mükəmməl mobil əməliyyat sistemi hazırlamaq üçün işə başladılar.

 

Əslində komandanın işi tez nəticə verdi. Apple ilk nəsil iPhone-u 2007-ci ildə Macworld/iWorld konfransında təqdim etdi. Şirkət iPhone modeli ilə yanaşı iPhone OS X adlı əməliyyat sistemini də texnologiya istifadəçilərinə təqdim edib. Əməliyyat sisteminin adlandırılması ilə bağlı Apple daxilində bir neçə fikir ayrılığı var idi. Buna görə də iPhone OS X kimi təqdim edilən əməliyyat sistemi tezliklə iPhone OS adını aldı.

iPhone OS sürətlə inkişaf etməyə davam etdi. Apple ilk olaraq əməliyyat sistemi üçün proqramlar mağazası hazırladı. Başlanğıcda çox məhdud sayda tətbiqə malik olan App Store zamanla tətbiq sayını sürətlə artırmağı bacardı.

Bununla yanaşı, Apple telefon sektorunda olduğu kimi planşet sektorunda da xidmət göstərməyə başladı. Planşetlər üçün ayrıca əməliyyat sistemi hazırlamaq əvəzinə şirkət iPhone üçün hazırladıqları əməliyyat sistemindən istifadə etmək qərarına gəlib. Bundan əlavə, Apple 2010-cu ildə iPhone ƏS-ni iOS olaraq adlandırmağa qərar verdi. Beləliklə, şirkət iOS-dan daha geniş istifadə edə bildi.

 

Bu gün Apple iOS-u çox əhatəli bir əməliyyat sisteminə çevirməyi bacardı. Müvafiq olaraq, şirkət bu yaxınlarda planşetlər üçün iPadOS ilə irəliləməyə qərar verdi. iPhone modelləri isə hələ də iOS ilə istifadəçilərinə xidmət göstərir.

 

iOS-un üstünlükləri nələrdir

iOS yalnız Apple tərəfindən istehsal olunan cihazlarda mövcud olan əməliyyat sistemidir. Buna baxmayaraq, iOS bütün dünyada böyük diqqəti cəlb edir. Çünki Apple 2007-ci ildən bəri inkişaf etdirdiyi əməliyyat sistemini çox stabil hala gətirməyi bacarıb. Buna görə də iOS istifadəçilərinin sayı Android ilə rəqabətdədir. Android və ya iOS qərarsızlığı  olan insanlar iOS-un üstünlükləri ilə maraqlanırlar.

Apple iOS-u istifadəsi çox asan bir şəkildə inkişaf etdirdi. Şirkət interfeysə xüsusilə həssasdır. Bu istiqamətdə Apple iOS-un ilk versiyasından bəri inkişaf etdirdiyi interfeysdə bəzi yeniləmələr edərək davam etdi. Beləliklə, şirkət artıq özünü təsdiq etmiş interfeyslə istifadəçilərinə xidmət göstərir.

 

 

 

Bundan əlavə iOS stabil işləməsi ilə də istifadəçilərinə özünü sübut etməyi bacarıb. Başqa sözlə, iOS istifadəçiləri demək olar ki, tətbiqin çökməsi və telefonun kilidlənməsi kimi problemlərlə qarşılaşmırlar. Bunun Apple-ın cihazı yormayan əməliyyat sistemi hazırlaması sayəsində mümkün olduğunu söyləyə bilərik.

iOS istifadəçiləri proqramları cihazlarına yükləmək üçün App Store-dan istifadə edirlər. App Store əvvəlcə proqramların müxtəlifliyində çox məhdud idi. Ancaq bu gün Apple istifadəçiləri App Store-dan ehtiyac duyduqları proqramları asanlıqla yükləyə bilirlər.

 

Nəhayət, iOS təhlükəsizlik baxımından olduqca yaxşıdır. Apple istifadəçilərinin təhlükəsizliyini təhlükəyə atmamaq üçün həm proqram tərtibatçıları, həm də reklamçılar üçün ciddi qaydalar tətbiq edir. Bu kontekstdə Apple App Store-a əlavə edilən tətbiqlər mövzusunda seçici davranır. Beləliklə, iOS istifadəçiləri cihazlarından təhlükəsiz istifadə edə bilərlər.

 

İOS-un Dezavantajları Nələrdir

İOS-un bir çox üstünlükləri olsa da, bəzi mənfi cəhətləri də var. Buna görə də Android və iOS arasında müqayisə aparmazdan əvvəl bu əməliyyat sisteminin mənfi cəhətlərinə nəzər salmalıyıq. Beləliklə, biz müəyyən kateqoriyalar üzrə iki əməliyyat sistemini daha asan müqayisə edə biləcəyik.

İOS-un ilk çatışmazlığı proqram bazarıdır. Qeyd etdiyimiz kimi, App Store gündən-günə böyüməyə davam edir. Bundan əlavə, Apple-ın App Store-da seçmə davranışı təhlükəsizlik baxımından üstünlük təşkil edərkən, tətbiqə əlçatanlıq baxımından dezavantajdır.

 

Çünki Apple proqram tərtibatçılarından onların tətbiqlərini dərc etmək üçün müəyyən ödəniş tələb edir. Buna görə əksər proqram tərtibatçıları proqramları App Store-da dərc etmək istəmirlər. Bundan əlavə, Apple-ın siyasətlərinə görə App Store-da ödənişli proqramların sayı kifayət qədər çoxdur.

Bundan əlavə, cihazınızı istədiyiniz kimi fərdiləşdirmək istəyirsinizsə, iOS sizin üçün çox uyğun olmaya bilər. Çünki Apple tərəfindən hazırlanan iOS, açıq mənbəli əməliyyat sistemi deyil. Buna görə də, Apple əməliyyat sistemində məhdud fərdiləşdirmələrə icazə verir. Əslində iOS-da edə biləcəyiniz fərdiləşdirmələrin Apple tərəfindən təmin edilən fərdiləşdirmə seçimləri ilə məhdudlaşdığını söyləyə bilərik.

 

Android yoxsa iOS?

 Birincisi, hər iki əməliyyat sisteminin geniş üstünlükləri və mənfi cəhətləri var. Bu üstünlüklər və çatışmazlıqlar cihazların istifadəsinə birbaşa təsir göstərir. Buna görə iOS və ya Android sualının üstünlükləri və mənfi cəhətləri nəzərə alınmaqla, istifadəçi əsasında qərar vermək daha doğru olardı.

Fərdiləşdirmə baxımından Android-in iOS-dan bir addım öndə olduğunu söyləyə bilərik. Çünki açıq mənbə olan Android istifadəçilərinə demək olar ki, istədikləri kimi fərdiləşdirmə imkanı verir. Bundan əlavə, iOS-da edilə bilən fərdiləşdirmələr Apple tərəfindən verilən imkanlarla məhdudlaşır.

 

Hər iki əməliyyat sisteminin tətbiq müxtəlifliyi baxımından istifadəçilərini qane etməyi bacardıqlarını söyləmək səhv olmaz. Android, ehtiva etdiyi çox sayda proqramla müəyyən bir nöqtədən sonra təhlükəsizlik zəiflikləri verə bilər. Bundan əlavə, iOS-un proqram tərtibatçılarına tətbiq etdiyi sərt siyasətlər ödənişli tətbiqlərin sayını artırır, eyni zamanda iOS üçün proqramların hazırlanmasını çətinləşdirir.

Hər iki əməliyyat sistemi əsasən öz istifadəçilərinə sabit və istifadəsi asan interfeys təklif etməyi hədəfləyir. Bu istiqamətdə Google Android-in yeni versiyalarında interfeysi mümkün qədər sadələşdirməyə çalışır. Android istifadə etsələr belə, texnologiya istehsalçıları interfeys bölməsində istifadəçilərə öz interfeyslərini gətirə bilərlər. Buna görə də bütün Android istifadəçilərinin sadə və sabit interfeysdən istifadə etdiyini söyləmək mümkün deyil.

 

Ona görə də deyə bilərik ki, Apple bu baxımdan bir addım öndədir. Çünki Apple iOS-u buraxdığı gündən eyni əsas xətlərə malik olan interfeys vasitəsilə irəliləyir. Beləliklə, iOS istifadəçiləri Android istifadəçilərinə nisbətən daha stabil interfeysə malikdirlər.

Android və ya iOS sualına cavab verməyə çalışdığımız bələdçimiz burada bitir. Bir çox texnologiya istifadəçisinin cavab verməkdə çətinlik çəkdiyi iOS və ya Android müqayisəsi ilə bağlı sual və düşüncələrinizi də aşağıdakı şərh bölməsində paylaşa bilərsiniz.