İmmun demişkən, bir sənədli filmdə eşitmişdim ki, kilsələrdəki zınqırovların (zınqırov- sözün məzəsi) səsi adama elə təsir edir, ki, bu immuniteti oyadır və aktivləşdirir.
Fikir versəniz görərsiniz ki, zınqırovların səsindən bədən yaman titrəyir. Demə bu hal d
aleyhi və səlləm -dən: «Ya Rəsulullah! Vəhy sənə necə gəlir?» deyə soruşdu. Peyğəmbər: «Hərdən vəhy zınqırovsəsi kimi gəlir. Bu da mənim üçün (vəhyin) ən ağır gəliş şəklidir. Deyilənləri öyrəndikdən sonra o, məni tərk edir. Hərdən də mələk mənim qarşıma insan qiyafəsində gəlir və vəhyi mənə çatdırı
rgüclü irili-kiçikli dəvələrin
hamısı ürkək baxışlarını qatara zilləmişdilər. Hər dəvənin boynunda zınqırov var idi. Onlar ayaqlarını
qorxaq addımlarla zınqırovların səslərinin ahənginə uyğun olaraq atır, başlarını da ona uyğun surətdə
yellədirdilər. Dəvənin biri büdrəsə və ya addımını səhv qoysa
yalar dururdu.
Bu qayalar ibtidai dövrdən qalmış azman qayaları xatırladırdı. Uzaqdan bir karvanın zınqırov səsləri
gəlirdi. Sürücümüz maşının sürətini azaltdı-biz sıldırım dağ silsilələrinin ətəklərində dəvələrin ağır
yerişlə getdiklərini gördük. Əlində əsa tutmuş sarban karvanın lap qabağında g
stəmirəm, heç nə, heç nə....bir...iki...üç...on bir...on iki...
On iki deyincə də qəfil səslənən zınqırov cingiltisinə diksindim, ətrafımda tərpənən, əyilən, səcdə eləyən insan sıxlığı içərisində qeyri-ixtiyari olaraq açdım gözlərimi... Zalın o biri başındakı qara məxmər pərdə çəkilməyə başlamışd
eynəçi tərəfindən boyayla çəkilmiş gözləri belə bu
gözəllik qarşısında qamaşırdı.
Qapının ağzında zınqırov asılmışdı, Doroti zəng çaldı, xoş bir cınqırtı səsi ətrafa
yayıldı, sonra nəhəng qapılar yavaş-yavaş açıldı, yolçular şəhərə daxil oldular, onlar gümbəz
tavanlı, divarları parlaq zümrüdlərl
ardı, amma qız təəccüblə
baxıb gördü ki, paltar indi ağ rəngdədir. Totonun boynundakı yaşıl bantla zınqırov da Dorotinin
paltarı kimi ağarmışdı.
Tezliklə Zümrüd Şəhərinin divarları uzaqda qaldı. Yol çətinləşmişdi, buralarda nə
evlər, nə fermalar, nə də şumlanmış tarlalar vardı.
Yolçuları qızmar
vun və türk yazıçılarından Tofiq Fikrətin, Namiq Kamalın, Məhməd Əminin əsərləri ilə də tanış olur. Səsi olduğundan gözəl oxuyur, məharətlə şeir deyir, həvəskar tamaşalarda çıxış edirdi.
1922-ci ildə şairin atası Yusif ağa, bir il sonra isə nənəsi Aişə xanım vəfat edir. Bundan sonra Səmədə və qard
oyandığında, qarşısında o qadını gördü. “Sən buraya nə üzlə gəlmisən?” – deyə bağırmaq istədi, amma səsi çıxmadı. “Xahiş edirəm, içəri girməyimə icazə ver, mütləq danışmalıyıq” – dedi gənc qız. Divanda oturdu və çətinliklə eşidiləcək bir səslə danışmağa başladı:
ya yerli müğənnilərin adlarını qoyuruq. Müsəlmanların hamısının evində səhərdən axşama kimi musiqi səsi dinləmək mümkündür, yalnız tək-tək evlərdə Quran sədası eşidilir. Artıq qardaşlarda da bacılarının qeyrətini çəkmək hissi qalmamış, kim nə paltarda istəyir küçəyə də onunla çıxır. Hətta, bəzi evl
